“Ý tưởng là phần tôi yêu thích nhất trong mọi việc tôi làm. Khoảnh khắc bạn thốt lên: ‘A, mình biết nó nên được gọi là gì rồi’ hoặc ‘Mình biết đoạn hook sẽ như thế nào rồi’ thật tuyệt vời!” – Taylor Swift chia sẻ về quá trình sáng tạo của cô trong bộ phim tài liệu Miss Americana năm 2020.
Taylor Swift
Taylor Swift chia sẻ về khoảnh khắc lóe sáng ý tưởng âm nhạc.
“Tôi nhớ khi tôi 12 tuổi, trong căn phòng nhỏ của mình, mỗi khi có ý tưởng mới, tôi đều reo lên: ‘Tuyệt vời, một ý tưởng!’ Nhưng rồi nỗi sợ hãi và sự tiếc nuối lại ùa đến, rằng sẽ chẳng ai được nghe thấy nó cả. ‘Mình sẽ chẳng bao giờ biến nó thành hiện thực. Nó chỉ là của riêng mình’”.
“Ý nghĩ đó thật dễ thương… nhưng tôi muốn tạo ra thứ gì đó.”
Từ một cô bé với niềm đam mê âm nhạc thuần khiết, Taylor Swift đã vươn lên thành một hiện tượng toàn cầu. Hành trình âm nhạc của cô là nguồn cảm hứng bất tận cho những tâm hồn yêu nhạc, và cả những ai đang theo đuổi giấc mơ của mình.
Vậy đâu là bí mật đằng sau thành công của Taylor Swift? Hãy cùng chúng tôi khám phá 13 chiến lược độc đáo, từ cách Taylor Swift viết nhạc đến sản xuất âm nhạc, đã đưa cô lên đỉnh cao danh vọng.
Sự Lột Xác Qua Từng Thời Kỳ Âm Nhạc
Từ Country Đến Pop: Sự Chuyển Mình Tinh Tế
Sự nghiệp âm nhạc của Taylor Swift được đánh dấu bởi những thay đổi ngoạn mục trong phong cách âm nhạc. Từ những giai điệu country ngọt ngào trong album đầu tay, Taylor Swift dần chuyển mình sang dòng nhạc pop thời thượng. Sự thay đổi này được thực hiện một cách khéo léo, giúp cô không đánh mất lượng fan trung thành ban đầu mà còn thu hút thêm lượng người hâm mộ mới.
David Penn, nhà đồng sáng lập Hit Songs Deconstructed, nhận xét: “Sự thay đổi rõ nét nhất có thể thấy qua album Red (2012), nơi Taylor kết hợp hài hòa giữa âm hưởng country quen thuộc và những giai điệu pop bắt tai. Qua các album Reputation, Lover, Folklore và Evermore, sự chuyển mình trong phong cách âm nhạc của cô ngày càng rõ rệt hơn.”
Guitar – Từ Dấu Ấn Âm Nhạc Đến Sự Trở Lại Đầy Mới Mẻ
Âm thanh guitar, cả acoustic và điện tử, từng là điểm nhấn đặc trưng trong các ca khúc đầu tiên của Taylor Swift. Tuy nhiên, sau Red, guitar dần ít xuất hiện hơn, ngoại trừ trong các bản hit từ Folklore và Evermore, đánh dấu sự trở lại của dòng nhạc folk và singer-songwriter.
Taylor Swift songwriting/production
Hình ảnh Taylor Swift bên cây đàn guitar đã trở nên quen thuộc với người hâm mộ.
Kỹ Thuật S.I.A: Bí Mật Đằng Sau Những Đoạn Hook Bắt Tai
Hit Songs Deconstructed đã chỉ ra một kỹ thuật độc đáo được Taylor Swift sử dụng trong các ca khúc đầu tiên: S.I.A (Section Impact Accentuator). Kỹ thuật này tập trung làm nổi bật đoạn hook bằng cách giảm âm lượng hoặc loại bỏ hoàn toàn nhạc cụ ở phần cuối chorus. Ví dụ điển hình cho kỹ thuật này là “Love Story”, “…Ready for It?” và “Lover”. Tuy nhiên, để tránh lặp lại và tạo sự mới mẻ, Taylor đã giảm thiểu việc sử dụng S.I.A trong các sản phẩm âm nhạc sau này.
Chủ Đề Vĩnh Cửu: Tình Yêu Và Mối Quan Hệ
Xuyên suốt sự nghiệp âm nhạc của mình, Taylor Swift luôn trung thành với chủ đề tình yêu và các mối quan hệ. Từ những rung động đầu đời trong Fearless và Speak Now đến những tan vỡ đầy day dứt trong Red, mỗi album là một câu chuyện tình yêu khác nhau, phản ánh chân thực những trải nghiệm và cảm xúc của Taylor ở từng giai đoạn cuộc sống.
Nắm Bắt Xu Hướng Âm Nhạc, Tạo Dựng Phong Cách Riêng
Thích Nghi Và Dẫn Dắt Xu Hướng
Là một nghệ sĩ nhạy bén, Taylor Swift luôn cập nhật và kết hợp xu hướng âm nhạc vào các sáng tác của mình. Điển hình là ca khúc “I Don’t Wanna Live Forever (Fifty Shades Darker)” (hợp tác cùng Zayn) phát hành năm 2017 đã tận dụng hiệu quả tiếng “snap” – âm thanh đang thịnh hành lúc bấy giờ.
Cùng năm đó, “…Ready for It?” là minh chứng cho thấy Taylor không ngại thử nghiệm và kết hợp giữa hip-hop và tropical – hai dòng nhạc đang “làm mưa làm gió” trên các bảng xếp hạng.
Taylor cũng cho thấy sự tinh tế khi thay đổi cách xây dựng cấu trúc bài hát, từ bỏ những đoạn chorus “nặng đô” để chuyển sang những giai điệu nhẹ nhàng, ngắn gọn và ít sử dụng pre-chorus hơn – phù hợp với xu hướng âm nhạc hiện đại.
Taylor Swift songwriting/production
Taylor Swift luôn biết cách tạo nên những đoạn hook ấn tượng, bắt tai.
“Cardigan” – Sự Trưởng Thành Trong Giọng Hát
Trong “Cardigan” (2020), Taylor Swift gây bất ngờ khi sử dụng nhiều hơn quãng trầm trong giọng hát. Liệu đây có phải là sự thay đổi tất yếu khi cô trưởng thành hơn trong âm nhạc?
Theo David Penn, việc lựa chọn quãng giọng phù hợp với nội dung và cảm xúc bài hát là điều vô cùng quan trọng. Trong “Cardigan”, việc Taylor hạ giọng xuống ở câu hát “when you are young they assume you know nothing” đã lột tả chính xác sự bất lực của nhân vật. Ngược lại, khi chuyển sang chorus, cô lại đẩy giọng lên cao hơn, thể hiện niềm đam mê và khao khát mãnh liệt.
Âm Nhạc Là Câu Chuyện, Mỗi Chi Tiết Đều Có Ý Nghĩa
“High Heels on Cobblestones” – Khi Âm Thanh Minh Họa Cho Lời Ca
Trong “Cardigan”, Taylor Swift đã khéo léo sử dụng âm thanh “high heels on cobblestones” (tiếng giày cao gót gõ trên vỉa đá) để minh họa cho câu hát, đồng thời tạo hiệu ứng âm thanh độc đáo. Kỹ thuật này không còn xa lạ trong âm nhạc, nó giúp khuếch đại cảm xúc và ý nghĩa cho ca từ.
David Penn chia sẻ: “Việc sử dụng kỹ thuật sản xuất để khuếch đại nội dung và cảm xúc của bài hát là điều rất phổ biến. Ví dụ như hiệu ứng âm thanh run rẩy trong “Bad Guy” của Billie Eilish, tiếng động cơ xe hơi khởi động trong “Drivers License” của Olivia Rodrigo hay tiếng sấm sét và chuông nhà thờ trong “Black Sabbath”. Tuy nhiên, các nghệ sĩ thường sử dụng những kỹ thuật này một cách tiết chế để tránh gây nhàm chán.”
“Exile” – Nghệ Thuật Kể Chuyện Qua Duet
“Exile”, ca khúc Taylor Swift song ca cùng Justin Vernon (Bon Iver), là minh chứng cho thấy cô không chỉ là một ca sĩ, nhạc sĩ tài năng mà còn là một người kể chuyện bậc thầy. Bài hát được xây dựng với cấu trúc lời bài hát phức tạp, nơi hai nhân vật hát đồng thời nhưng lại truyền tải hai thông điệp trái ngược nhau.
Justin hát “‘Cause you never gave a warning sign” (Vì anh chưa bao giờ cho em một lời cảnh báo), trong khi Taylor lại trách móc “I gave so many signs” (Em đã cho anh biết bao nhiêu dấu hiệu). Cách xây dựng này giúp người nghe như được chứng kiến câu chuyện từ hai phía, tạo nên sức hút khó cưỡng cho “Exile”.
Taylor Swift songwriting/production
Cấu trúc duet độc đáo là một trong những yếu tố làm nên thành công của Taylor Swift.
Từ Ngôn Ngữ Đời Thường Đến Chất Thơ Bay Bổng
Theo thời gian, phong cách viết lời của Taylor Swift cũng có sự thay đổi rõ rệt. Nếu như những ca khúc đầu tiên thường sử dụng ngôn ngữ đời thường, gần gũi thì trong các sản phẩm âm nhạc gần đây, chất thơ bay bổng ngày càng xuất hiện nhiều hơn.
David Penn phân tích: “Từ Fearless đến 1989, phần lớn các bản hit của Taylor Swift đều nghiêng về ca từ đời thường, dễ hiểu. Tuy nhiên, từ Reputation trở đi, chất thơ đã được kết hợp một cách khéo léo hơn. Sự thay đổi này đồng hành cùng sự trưởng thành của lượng fan nguyên thủy, những người ngày càng yêu thích và dễ dàng tiếp cận với những ca từ mang tính ẩn dụ cao.”
Hai ca khúc “Jump Then Fall” (2009) và “Snow on the Beach” (2022) là minh chứng rõ ràng cho thấy sự thay đổi trong phong cách viết lời của Taylor Swift. Trong khi “Jump Then Fall” sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu thì “Snow on the Beach” lại mang đậm chất thơ, tạo nên sự khác biệt và mới mẻ.
“Nonsense Lyrics” – Khi Vần Điệu Quan Trọng Hơn Ý Nghĩa
Bên cạnh những ca từ sâu sắc, Taylor Swift cũng không ngại sử dụng “nonsense lyrics” (những câu hát vô nghĩa) để tạo điểm nhấn cho ca khúc. Điển hình là ca khúc “Cruel Summer”, cô đã sử dụng từ “whoa” – vốn không mang ý nghĩa gì cụ thể – để tạo vần điệu với tựa đề bài hát, đồng thời tăng thêm sự catchy cho đoạn chorus.
David Penn giải thích: “Việc sử dụng ‘nonsense lyrics’ trong âm nhạc không phải là hiếm. Tuy nhiên, cần phải có lý do chính đáng cho việc sử dụng chúng. Trong “Cruel Summer”, từ ‘whoa’ không chỉ tạo vần điệu với tựa đề mà còn kết nối với cảm xúc u buồn của bài hát thông qua sự tương đồng về âm thanh với từ ‘woe’ (nỗi đau buồn). Nếu Taylor Swift sử dụng những từ vô nghĩa khác như ‘nah-nah’ hay ‘hey-hey’, hiệu quả mang lại sẽ không cao bằng.”
Từng Quyết Định Nhỏ, Tác Động Lớn
Tại Sao Hầu Hết Các Bài Hát Không Bắt Đầu Bằng Chorus?
Một điều thú vị là chỉ có 5% các ca khúc của Taylor Swift bắt đầu bằng chorus, mặc dù đây là phần “bắt tai” nhất và có thể thu hút người nghe ngay lập tức. Vậy đâu là lý do cho sự lựa chọn này?
Theo David Penn, xu hướng này không chỉ riêng Taylor Swift mà còn phổ biến trong ngành công nghiệp âm nhạc hiện nay. Chỉ 4% các ca khúc lọt top 10 Billboard Hot 100 trong thập kỷ qua bắt đầu bằng chorus. Nguyên nhân có thể đến từ việc thời lượng tập trung của người nghe ngày càng giảm và sự phát triển của các nền tảng nghe nhạc trực tuyến. Nếu người nghe chỉ nghe phần chorus và chuyển bài hát khác trước khi đạt mốc 30 giây, lượt nghe sẽ không được tính.
Để khắc phục điều này, nhiều nghệ sĩ, bao gồm Taylor Swift, đã lựa chọn giới thiệu một phần nhỏ của chorus hoặc hook ngay từ phần intro để kích thích sự tò mò và giữ chân người nghe.
“Love Story” – Xoay Vòng Câu Chuyện Bằng Cách Thay Đổi Lời Bài Hát
“Love Story” là minh chứng cho sự sáng tạo không giới hạn của Taylor Swift khi cô giữ nguyên giai điệu chorus nhưng lại thay đổi lời bài hát qua mỗi lần lặp lại, tạo nên sự liền mạch cho mạch truyện.
David Penn nhận xét: “Kỹ thuật này không phổ biến trong âm nhạc. Hơn một nửa số bản hit của Taylor Swift từ Fearless đến Midnights sử dụng kỹ thuật này. Tuy nhiên, cô ấy thường kết hợp giữa những câu hát mới với những câu hát cũ để tạo sự quen thuộc và đảm bảo người nghe có thể ghi nhớ đoạn hook chính.”
“I Knew You Were Trouble” và Kỹ Thuật “Drop” Độc Đáo
Trong “I Knew You Were Trouble”, Taylor Swift đã sử dụng kỹ thuật “drop”, tạo nên sự tương phản rõ rệt giữa verses mạnh mẽ và chorus nhẹ nhàng, du dương. Theo David Penn, kỹ thuật này phổ biến vào khoảng một thập kỷ trước, khi những bản hit mang âm hưởng EDM như “Don’t You Worry Child” (Swedish House Mafia) thống trị các bảng xếp hạng âm nhạc.
Tuy nhiên, Taylor Swift không lạm dụng kỹ thuật này. Trong “…Ready for It”, cô đã kết hợp kỹ thuật “drop” với giai điệu tropical bắt tai để tạo nên một bản hit bùng nổ.
Taylor Swift songwriting/production
Sự thay đổi trong cách hát, sử dụng quãng giọng đã giúp âm nhạc của Taylor Swift đa dạng và ấn tượng hơn.
Kết Nối Chân Thật – Chìa Khóa Nắm Giữ Trái Tim Khán Giả
“Swiftism” – Dấu Ấn Riêng Biệt Và Sự Dừng Lại Đúng Lúc
“Swiftism” là thuật ngữ do David Penn đặt ra để chỉ những câu hát, tiếng cười, câu nói đùa… mang đậm dấu ấn cá nhân của Taylor Swift. Những “Swiftism” đầu tiên xuất hiện trong bản hit “Speak Now” (2010) và bùng nổ mạnh mẽ trong “We Are Never Ever Getting Back Together” (2012).
Tuy nhiên, cũng giống như kỹ thuật S.I.A, Taylor Swift đã giảm thiểu việc sử dụng “Swiftism” trong những sản phẩm âm nhạc gần đây để tránh gây nhàm chán và tạo sự mới mẻ cho phong cách âm nhạc của mình. David Penn nhận định: “Có thể thấy những ‘Swiftism’ cùng những cây cầu âm nhạc độc đáo trong ‘Shake It Off’, ‘Look What You Made Me Do’ và ‘Cruel Summer’ đã đạt đến đỉnh cao từ 1989 đến Reputation. Dù là một phần tạo nên thương hiệu âm nhạc của Taylor Swift, việc lạm dụng chúng có thể khiến chúng trở nên sáo rỗng và mất đi sức hút. Hơn nữa, những nghệ sĩ trẻ như Billie Eilish (“duh!”) và Olivia Rodrigo (phần bridge trong ‘Deja Vu’) đã bắt đầu kết hợp ‘Swiftism’ vào âm nhạc của họ, khiến kỹ thuật này không còn là ‘độc quyền’ của Taylor nữa.”
“A.P.M” – Biến Mỗi Buổi Biểu Diễn Trở Thành Sân Khấu Của Cả Nghệ Sĩ Và Khán Giả
Một trong những yếu tố quan trọng góp phần làm nên thành công của The Eras Tour – tour diễn vòng quanh thế giới kỷ lục của Taylor Swift – chính là cách cô lồng ghép khéo léo “A.P.M” (Audience Participation Moments) vào các màn trình diễn.
“A.P.M” là những khoảnh khắc, những câu hát được thiết kế để khán giả có thể hát theo, nhún nhảy hoặc vỗ tay cùng nghệ sĩ. Trong “Cruel Summer”, những câu hát cuối cùng của mỗi đoạn bridge là một ví dụ điển hình.
David Penn chia sẻ: “Tuy nhiên, tại một buổi biểu diễn của Taylor Swift, gần như mọi khoảnh khắc đều có thể trở thành ‘A.P.M’, nơi khán giả hòa giọng hát theo từng câu hát. Đó chính là dấu ấn của một siêu sao thực thụ.”
Lời Kết
Từ một cô gái trẻ với tình yêu âm nhạc cháy bỏng, Taylor Swift đã trở thành một biểu tượng âm nhạc toàn cầu. Hành trình ấy là kết quả của tài năng, sự nhạy bén, nỗ lực không ngừng nghỉ và cả những chiến lược thông minh. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về con đường âm nhạc của Taylor Swift, từ đó có thêm động lực để theo đuổi đam mê của chính mình.