Nhắc đến thị trường chứng khoán, có lẽ bất kỳ ai cũng biết hoặc nghe đến cụm từ “trái phiếu”. Đây là hình thức đầu tư được xem như một hợp đồng cho vay được thông qua giữa những người xa lạ.
Tại thời điểm vay, một bên trả tiền cho bên còn lại đang cần tiền. Họ làm điều này với thỏa thuận rằng đến kỳ hạn đã định, người vay sẽ trả lại khoản vay đó với lãi suất định trước.
Trái phiếu được xem là một hình thức đầu tư an toàn, được nhiều người lựa chọn. Nếu bạn là người mới gia nhập thị trường và cũng muốn đầu tư vào hình thức này để tạo dòng thu nhập ổn định, những thông tin dưới đây có thể sẽ giúp bạn.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu có thể đa dạng với nhiều loại khác nhau, nhưng điểm chung của chúng đều là những thỏa thuận cho vay chính thức.
Không giống như cổ phiếu, người đi vay, còn được gọi là nhà phát hành trái phiếu, sẽ đặt ra các điều khoản thanh toán cố định đối với người cho vay hoặc người giữ trái phiếu.
Họ làm điều này giống như cách một khoản vay thế chấp hoặc ô tô mà người mua đặt ra cho người bán.
Khi đến ngày đáo hạn của trái phiếu, nợ gốc sẽ được thanh toán đầy đủ, khoản thanh toán lãi cũng chấm dứt. Tỷ lệ lãi mà người phát hành đồng ý mua trái chủ được gọi là lợi tức trái phiếu.
Xem thêm: Thị trường chứng khoán hoạt động như thế nào?
Các loại trái phiếu
Trái phiếu được phân loại dựa theo đơn vị phát hành chúng. Trái phiếu chính phủ được khuyến nghị như một khoản đầu tư ổn định bù đắp cho các cổ phiếu có nhiều biến động trong danh mục đầu tư.
Chính quyền địa phương phát hành trái phiếu địa phương. Các công ty phát hành trái phiếu công ty. Nhìn chung, đơn vị phát hành trái phiếu càng ít rủi ro, tương ứng lãi suất càng thấp.
Trái phiếu chính phủ
Trái phiếu chính phủ là là trái phiếu đáng tin cậy nhất, đi kèm với đó là lãi suất kém hấp dẫn nhất. Loại trái phiếu này nhìn chung khá ổn định, và điều đó làm cho chúng trở thành một đối trọng tốt, giúp nhà đầu tư cân bằng với việc nắm giữ cổ phiếu.
Thậm chí, trái phiếu còn có thể mang lại lợi nhuận tốt hơn cổ phiếu trong những thời điểm nhất định.
Trong khi cổ phiếu sẽ mang lại sự tăng trưởng đáng kinh ngạc trong giai đoạn tăng giá, thì việc nắm giữ trái phiếu sẽ giúp tạo ra một vùng đệm ổn định để danh mục đầu tư không bị xáo trộn quá nhiều khi thị trường hạ xuống.
Trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng xấu, trái phiếu có xu hướng tốt hơn cổ phiếu. Ngược lại, khi nền kinh tế tăng trưởng tốt, cổ phiếu được xem là lựa chọn tối ưu hơn. Chúng sẽ tốt hơn cho các nhà đầu tư khi biết cách phối kết hợp.
Trái phiếu doanh nghiệp
Các công ty có tiềm lực tài chính mạnh phát hành trái phiếu này nhằm mục đích tạo nguồn vốn nhanh để tăng trưởng hoặc trả nợ. Để một trái phiếu đủ điều kiện cho trạng thái này, các công ty phải được các tổ chức xếp hạng đánh giá ở mức tối thiểu là BBB.
Mặc dù các đơn vị có thể vỡ nợ, nhưng trái phiếu này thường được đánh giá là không có khả năng vỡ nợ. Do đó, chúng có lợi suất không khác nhiều với ngân hàng. Trong giai đoạn suy thoái, thậm chí các ngân hàng còn có lãi suất cao hơn.
Trái phiếu lợi suất cao
Bất kỳ trái phiếu của công ty nào có xếp hạng dưới “BBB” sẽ được gộp vào nhóm này. Chúng có xu hướng hoạt động giống như cổ phiếu hơn là trái phiếu.
Đã có thời điểm nó tăng giá lập kỷ lục, đem lại lợi nhuận cao hơn nhiều so với các nhà đầu tư. Tuy nhiên, đi kèm với đó là rủi ro rất lớn. Do đó, nhà đầu tư cần hết sức thận trọng.
Xem thêm: Hướng dẫn cách mua cổ phiếu với người mới bắt đầu
Trái phiếu chính quyền địa phương
Các địa phương thường phát hành trái phiếu của chính họ để tài trợ cho các dự án. Giống như trái phiếu doanh nghiệp, chúng đi kèm với xếp hạng – loại đầu tư (đáng tin cậy, lợi suất thấp) hoặc lợi suất cao (rủi ro cao hơn, khả năng tăng giá cao hơn.)
Trái phiếu nước ngoài
Đây là một cách phổ biến để các nhà đầu tư phòng ngừa trước sức mạnh của đồng đô la và nhận được lợi tức cao hơn so với những gì họ có thể có từ ngân hàng.
Trái phiếu nước ngoài được định nghĩa là trái phiếu được bán bởi một quốc gia hoặc công ty nước ngoài bằng đơn vị tiền tệ của bất kỳ nơi nào nó được bán.
Đầu tư trái phiếu nước ngoài cần những người có kinh nghiệm. Vì lãi suất của họ được tính bằng đơn vị tiền tệ của tổ chức phát hành.
Nên bất kỳ biến động nào từ đất nước đó, chẳng hạn như bất ổn chính trị đến việc điều chỉnh lãi suất của ngân hàng trung ương đều có thể gây xáo trộn thị trường theo những cách không thể đoán trước.
Cách đầu tư vào trái phiếu
Tại sao một số trái phiếu được trả nhiều hơn những trái phiếu khác? Có hai yếu tố chính xác định lợi suất trái phiếu.
Yếu tố đầu tiên là ngày đáo hạn. Các nhà đầu tư mong đợi được bù đắp nhiều hơn cho khoản vay trong thời gian dài hơn. Vì vậy nói chung, trái phiếu có ngày đáo hạn xa hơn trong tương lai sẽ mang lại lợi suất cao hơn.
Trái phiếu được phân loại theo thời gian đáo hạn là ngắn hạn (một tháng đến hai năm) trung hạn (hai đến mười năm) hoặc dài hạn (trên mười năm.)
Yếu tố thứ hai xác định lợi tức là khả năng công ty phát hành có thể trả lại khoản vay cho trái chủ khi đáo hạn. Trái phiếu chính phủ là khoản đầu tư đáng tin cậy nhất và một số người tưởng tượng rằng tất cả các trái phiếu đều đáng tin cậy như nhau.
Không phải vậy. Có rất nhiều trái phiếu khác nhau, và thực tế đã có nhiều công ty không thể trả được nợ gốc vay.
Khả năng một công ty phát hành trả được nợ thể hiện trong lợi tức của một trái phiếu chính phủ có kỳ hạn tương tự. Nó cũng được đánh giá bằng cách xếp hạng tín dụng trái phiếu được xác định bởi các tổ chức xếp hạng tín dụng như Moody’s.
Xếp hạng càng gần đầu bảng chữ cái thì khả năng người phát hành trả lại tiền càng cao và chữ cái được lặp lại càng nhiều thì càng tốt.
Xếp hạng trái phiếu “AAA” là tốt nhất tuyệt đối. Xếp hạng “D” là điểm thấp nhất, đồng nghĩa với nguy cơ vỡ nợ trái phiếu cao nhất.
Theo tư duy trên, sẽ không có nhà đầu tư nào chấp nhận cùng một lợi suất bằng nhau cho trái phiếu AAA với rủi ro cố hữu đi kèm của trái phiếu BB. Nói chung, xếp hạng càng thấp, lợi tức càng cao và ngược lại.
Xem thêm: Đầu tư 101: Kiến thức đầu tư cơ bản cho người mới bắt đầu
Sự khác biệt giữa trái phiếu danh nghĩa và trái phiếu liên kết lạm phát là gì?
Hầu hết các trái phiếu được coi là trái phiếu danh nghĩa. Điều này đề cập đến thực tế là tiền lãi, được trả theo tỷ lệ xác định trước tính trên phần trăm của tiền gốc.
Đối với trái phiếu liên kết lạm phát, đôi khi được gọi là trái phiếu hoàn vốn thực. Việc tính toán tiền lãi của nó sẽ bằng tỷ suất sinh lợi được chỉ định trước cộng với tỷ lệ lạm phát hiện tại.
Đây là một yếu tố có thể trở nên đặc biệt quan trọng trong trường hợp trái phiếu dài hạn, có thể có thời gian đáo hạn là 20 hoặc thậm chí 40 năm.
Có một điều cần nhớ rằng, ngay cả trái phiếu danh nghĩa cũng đã bao gồm tỷ lệ lạm phát dự kiến được cộng vào lãi suất. Điều này là do cổ phiếu cũng có xu hướng gặp khó khăn khi lạm phát cao hơn kỳ vọng.
Trong hoàn cảnh đó, các trái chủ có thể bị mất nền tảng tài chính. Do vậy, đa dạng hóa trong đầu tư vẫn luôn là một chiến lược đúng đắn.
Khi đó người đầu tư vào trái phiếu có thể chia phần nắm giữ của họ giữa trái phiếu danh nghĩa và trái phiếu liên quan đến lạm phát để phòng tránh những rủi ro.
Mua trái phiếu ở đâu?
Việc hiểu về trái phiếu có thể khá phức tạp, thế nhưng đầu tư vào chúng rất dễ dàng.
Trái phiếu có thể được mua trực tiếp thông qua chính phủ, thông qua các công ty môi giới chiết khấu hoặc tốt nhất là nằm trong gói của các quỹ ETF trái phiếu đa dạng hoặc quỹ tương hỗ.
Các nhà đầu tư tiết kiệm nên cân nhắc nắm giữ một số trái phiếu như một phần trong danh mục đầu tư của họ để chống lại sự biến động của cổ phiếu và các khoản đầu tư khác khác được coi là rủi ro cao hơn.
Tìm kiếm dịch vụ tư vấn tài chính
Một số người đã tìm kiếm sự hỗ trợ của cố vấn tài chính khi gặp khó khăn trong tìm hiểu các vấn đề tài chính. Điều này giúp bạn nhìn thấy bức tranh toàn cảnh, đưa ra các quyết định đúng đắn về tiền bạc. Những tư vấn này có thể trải rộng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm đầu tư, bảo hiểm, vay nợ hay hưu trí, thừa kế, hôn nhân.
Hiện nay, khách hàng có thể đăng ký dịch tư vấn tài chính qua ứng dụng ProNexus – nền tảng kết nối cố vấn tài chính với người dùng có nhu cầu.
Mọi cố vấn khi đăng ký trên ProNexus đều được lựa chọn theo những tiêu chí rõ ràng, cam kết chỉ hành động vì lợi ích tốt nhất của khách hàng. Ứng dụng phát hành miễn phí trên nền tảng iOS và Android.
